W stosunku do pracowników pracodawcy mogą użyć zakazu konkurencji. Pracodawca może go zastosować wobec pracowników szczególnie istotnych dla działalności. W szczególności może on objąć przedstawicieli handlowych bądź pracowników na szczeblu kierowniczym. Zakaz konkurencji w umowie o pracę a także po jej zakończeniu może mieć istotne znaczenie zarówno dla pracodawcy, jak i dla pracownika. Przepisy regulujące tą kwestię zawarte są głównie w kodeksie pracy.
Czym jest zakaz konkurencji dla pracownika?
Zakaz konkurencji jako pracodawca wprowadzasz odrębną umową. W umowie o zakazie konkurencji pracodawca i pracownik ustalają, że pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy. Ponadto pracownik nie może też świadczyć pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność.
Forma umowy o zakazie konkurencji
Umowę o zakazie konkurencji zawiera się w formie pisemnej. Należy podkreślić, iż brak zachowania formy pisemnej tej umowy powoduje jej nieważność. Tym samym do skutecznego zawarcia umowy o zakazie konkurencji z pracownikiem niezbędna jest forma pisemna.
Wprowadzenie zakazu konkurencji w trakcie zatrudnienia
Czy pracodawca może wprowadzić zakaz konkurencji w trakcie zatrudnienia? Jak najbardziej, pracodawca ma taką możliwość. Co więcej, jeśli pracownik odmówi zawarcia umowy o zakazie konkurencji, to pracodawca może rozwiązać zawartą z nim umowę o pracę za wypowiedzeniem.
Co to jest działalność konkurencyjna wobec pracodawcy?
Przez działalność konkurencyjną wobec pracodawcy rozumiemy czynności zarobkowe podejmowane na własny rachunek, jeżeli czynności pokrywają się z przedmiotem działalności pracodawcy. To samo dotyczy czynności podejmowanych na rachunek innej osoby, przykładowo jako pracownik lub zleceniodawca.
W orzecznictwie sądowym wskazano, że działalnością konkurencyjną jest działalność pracownika rzeczywiście prowadzona, adresowana do tego samego kręgu odbiorców, chociaż częściowo pokrywająca się z działalności pracodawcy i realnie zagrażająca jego interesom.
Skutki naruszenia zakazu konkurencji
Pracodawca, który poniósł szkodę wskutek naruszenia przez pracownika zakazu konkurencji przewidzianego w umowie, może dochodzić od pracownika wyrównania tej szkody.
W razie nieumyślnego wyrządzenia pracodawcy szkody pracownik ponosi odpowiedzialność do wysokości 3-miesięcznego wynagrodzenia). W przypadku winy umyślnej pracownika powstaje obowiązek naprawienia szkody w pełnej wysokości.
Ponadto w razie naruszenia umowy o zakazie konkurencji pracodawca może rozwiązać z pracownikiem umowę o pracę za wypowiedzeniem a w skrajnych wypadkach bez wypowiedzenia.
Zakaz konkurencji a rozwiązanie umowy o pracę
Co do zasady umowy o zakazie konkurencji trwa tak długo jak umowa o pracę.
W przypadku pracownika mającego dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę j pracodawca może zawrzeć umowę o zakazie konkurencji także po ustaniu stosunku pracy. Jest to drugi rodzaj umowy o zakazie konkurencji.
Zgodnie z przeważającym orzecznictwem sądowym umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy jest umową odrębną od umowy o pracę. Taki pogląd wyraził w szczególności Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 maja 2014 r., sygn.akt: II PK 273/13.
W takim wypadku w umowie określasz także okres obowiązywania zakazu konkurencji. Ponadto ważnym postanowieniem takiej umowy jest wysokość odszkodowania należnego pracownikowi od pracodawcy.
Ustanie zakazu konkurencji
Zakaz konkurencji, w przypadku o którym mowa wyżej, przestaje obowiązywać przed upływem terminu, na jaki została zawarta umowa. Ponadto zakaz konkurencji wygasa w razie ustania przyczyn uzasadniających taki zakaz lub niewywiązywania się pracodawcy z obowiązku wypłaty odszkodowania.
Wysokość odszkodowania zakaz konkurencji
Odszkodowanie z tytułu zakazu konkurencji nie może być niższe od 25% wynagrodzenia otrzymanego przez pracownika przed ustaniem stosunku pracy przez okres odpowiadający okresowi obowiązywania zakazu konkurencji. Odszkodowanie może być wypłacane w miesięcznych ratach.
W razie sporu w tym zakresie o odszkodowaniu orzeka sąd pracy.
Skutki naruszenia zakazu konkurencji z umowy po ustaniu zatrudnienia
Odpowiedzialność byłego pracownika za naruszenie zakazu konkurencji na podstawie umowy o zakazie konkurencji po zakończeniu umowy o pracę określana jest na podstawie przepisów kodeksu cywilnego. Tym samym były pracownik ponosi pełną odpowiedzialność bez jakichkolwiek ograniczeń, niezależnie od rodzaju winy.
Radca prawny Kraków – prawo pracy
Jeśli masz dodatkowe pytania lub potrzebujesz innej formy pomocy prawnej w zakresie umowy o zakazie konkurencji, napisz do nas: biuro@prawo-krakow.pl lub zadzwoń: +48 514 089 599.
Porady prawne online
W zakresie prawa pracy, w tym co do umów o zakazie konkurencji udzielamy także porad prawnych online.
Jeżeli ten artykuł Ci się spodobał lub pomógł prosimy o polubienie naszej strony w serwisie Facebook. Dziękujęmy.