Co to jest umowa dożywocia
W umowie dożywocia nabywca nieruchomości w zamian za nieruchomość zobowiązuje się do zapewnienia zbywcy nieruchomości dożywotnie utrzymanie. Nabywca powinien przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienie, ubranie i mieszkanie. Obok tego nabywca winien zapewnić zbywcy pomoc i pielęgnowanie w chorobie i sprawić własnym kosztem pogrzeb w razie jego śmierci. Nabywca nieruchomości to obowiązany. Z kolei zbywca to dożywotnik.
Nabywca nieruchomości może zobowiązać się obciążyć ją na rzecz zbywcy użytkowaniem. Jego wykonywanie jest ograniczone do części nieruchomości. Nabywca może także zobowiązać się obciążyć ją służebnością mieszkania lub inną służebnością osobistą.
Obok tego nabywca może zobowiązać się spełniać powtarzające się świadczenia w pieniądzach lub w rzeczach oznaczonych co do gatunku.
W powyższych sytuacjach użytkowanie, służebność osobista oraz uprawnienie do powtarzających się świadczeń należą do treści prawa dożywocia.
Dożywocie można zastrzec także na rzecz osoby bliskiej zbywcy nieruchomości.
Dożywocie można ustanowić także na rzecz kilku osób. W razie śmierci jednej z nich prawo dożywocia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu.
Forma umowy dożywocia
Umowę dożywocia zawrzesz u notariusza w formie aktu notarialnego. Inna forma tej umowy, np. pisemna, jest niedopuszczalna. W razie niezachowania formy aktu notarialnego umowa dożywocia będzie nieważna.
Dożywocie a sprzedaż nieruchomości
W razie zbycia nieruchomości umowa dożywocia zachowuje ważność. W takiej sytuacji jako nabywca takiej nieruchomości pamiętaj, że nabywasz ją z obciążeniem. Oznacza to, że jako nowy właściciel nieruchomości jesteś zobowiązany stosować się do warunków tej umowy.
Ale uwaga!!! Jeżeli zobowiązany z tytułu umowy o dożywocie zbył otrzymaną nieruchomość, dożywotnik może żądać zamiany prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tego prawa.
Umowa dożywocia – inne ważne informacje
- Musisz pamiętać, że umowa dożywocia jest niezbywalna. To oznacza, że osoba uprawniona nie może przekazać komuś innemu przysługującego jej prawa.
- Zmiana umowy dożywocia
W wypadkach wyjątkowych sąd może rozwiązać umowę o dożywocie. Może to zrobić na żądanie zobowiązanego lub dożywotnika, jeżeli dożywotnik jest zbywcą nieruchomości.Co to jest zachowekW wypadkach wyjątkowych sąd może rozwiązać umowę o dożywocie. Może to zrobić na żądanie zobowiązanego lub dożywotnika, jeżeli dożywotnik jest zbywcą nieruchomości.
Drugą sytuacją jest powstanie pomiędzy zbywcą i nabywcą nieruchomości takich stosunków, że nie można wymagać od nich, żeby pozostawały nadal w bezpośredniej styczności. W takim wypadku sąd na żądanie jednej ze stron zamienia wszystkie lub niektóre uprawnienia z umowy dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tych uprawnień.
Zachowek a umowa dożywocia. W dalszej części wyjaśnimy czym jest zachowek i czy jest on należny w razie zawarcia umowy dożywocia.
Co to jest zachowek
Zachowek polega na tym, że zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy należy się w sytuacjach określonych w kodeksie cywilnym część udziału spadkowego zwana zachowkiem. Zachowek może dotyczyć sytuacji, gdy inna osoba została spadkobiercą na podstawie testamentu. Może też odnosić się do zapisobierców windykacyjnych lub obdarowanych. W pewnych sytuacjach są oni zobowiązani do zapłaty zachowku na rzecz uprawnionych.
Jeżeli osoby uprawnione nie otrzymały należnego im zachowku, to wobec tych osób przysługuje im roszczenie o zapłatę, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia.
Przy ustalaniu, czy danej osobie należy się zachowek należy uwzględnić uczynione przez spadkodawcę darowizny, ewentualne powołania do spadku, zapisy, a także świadczenia od fundacji rodzinnej lub mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej.
Prawo do zachowku powstaje z mocy prawa. Spadkodawca może daną osobę pozbawić prawa do zachowku poprzez jej wydziedziczenie. Taka sytuacja może mieć miejsce w szczególności w sytuacji, gdy zstępni spadkodawcy uporczywie nie dopełniają względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.
Zachowek a umowa dożywocia
Powszechnie przyjmuje się, że umowa dożywocia nie jest bezpłatnym przysporzeniem takim jak darowizna. Zatem osoba, która otrzyma w ramach dożywocia nieruchomość nie jest osobą obdarowaną w rozumieniu przepisów o zachowku. To z kolei oznacza, że od osoby, która otrzymała nieruchomość w ramach dożywocia uprawnieni nie mogą żądać zachowku.
Przykładowo, jeśli jesteś jednym z synów spadkodawcy i otrzymasz od spadkodawcy nieruchomość na podstawie umowy dożywocia i będzie ona w całości wyczerpywała majątek spadkodawcy, to nie będziesz zobowiązany wobec pozostałych spadkobierców do zapłaty zachowku. Zatem w przypadku kwestii zachowek a umowa dożywocia – jest to rozwiązanie korzystne dla osoby, która otrzymała nieruchomość na podstawie umowy dożywocia.
Z kolei jeśli ta sama nieruchomość zostałaby przekazana w drodze darowizny, to synowi, który nie otrzymał należnego mu zachowku, będzie przysługiwało wobec obdarowanego roszczenie o zachowek.
Skorzystaj z pomocy prawnika – radca prawny Kraków
Jeśli masz dodatkowe pytania lub potrzebujesz innej formy pomocy prawnej w zakresie spraw o zachowek, napisz do nas: biuro@prawo-krakow.pl lub zadzwoń: +48 514 089 599. Działamy na terenie całej Polski.
Jeżeli ten artykuł Ci się spodobał lub pomógł prosimy o polubienie naszej strony w serwisie Facebook. Dziękujęmy.